جوایز نوبل شیمی

          علی اکبر حسن پور 
            بازدید : 271
          دوشنبه 13 آذر 1391
           نظرات (0)
        

سال	برندگان نوبل شیمی		کشور	براساس
۱۹۰۱		یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف	هلند	«برای کشف قوانین دینامیک شیمی و فشار اسمزی به عنوان راه حلی برای آن.»
۱۹۰۲		هرمان امیل فیشر	آلمان	«برای کارش بر روی شکر و ترکیبات شیمیایی ساختگی پورین»
۱۹۰۳		سوانت آرنیوس	سوئد	«برای نظریهٔ جداسازی مواد به کمک فرایند الکترولیت»
۱۹۰۴		ویلیام رمزی	بریتانیا	«برای کشف گازهای نجیب و تعیین جای آن‌ها در جدول تناوبی عناصر.»
۱۹۰۵		آدولف فون بایر	آلمان	«برای پیشبرد دانش شیمی آلی و صنعت در شیمی به کمک کارهایش بر روی رنگ‌های آلی و ترکیب‌های هیدروآروماتیک»
۱۹۰۶		هانری مواسان	فرانسه	«برای کوره الکتریکی و جداسازی فلوئور»
۱۹۰۷		ادوارد بوخنر	آلمان	«برای تحقیقاتش در زمینهٔ بیوشیمی و کشف یک روش تخمیر بدون سلول (زنده)»
۱۹۰۸		ارنست رادرفورد	بریتانیا نیوزیلند	«برای تحقیقاتش در زمینهٔ واپاشی عناصر و شیمی مواد پرتوزا»
۱۹۰۹		ویلهلم اوستوالد	آلمان	«برای کارش بر روی کاتالیزور و تحقیقاتش در زمینهٔ قوانین بنیادی حاکم بر تعادل‌های شیمیایی و سرعت واکنش»
۱۹۱۰		اوتو والاش	آلمان	«برای خدماتش در زمینهٔ شیمی آلی و صنعت در شیمی، به کمک گام‌های پیشرو اش در ترکیب‌های آلیفاتیک حلقوی»
۱۹۱۱		ماری کوری	لهستان فرانسه	«برای کشف عنصرهای رادیم و پولونیم با کمک جداسازی رادیم و تحقیق دربارهٔ طبیعت و ترکیب‌های این عنصر مهم.«
۱۹۱۲		ویکتور گرینیارد	فرانسه	«برای کشف واکنشگر گرینیارد»
۱۹۱۲		پل ساباتیه	فرانسه	«برای روشی که پیشنهاد کرد، برای هیدروژن‌دار کردن ترکیب‌های آلی در حضور مقدار کمی از یک فلز »
۱۹۱۳		آلفرد ورنر	سوئیس	«برای کارش بر روی پیوند میان اتم‌های مولکول‌ها، بویژه در شیمی غیرآلی»
۱۹۱۴		تئودور ویلیام ریچاردز	آمریکا	«برای تعیین دقیق وزن اتمی بسیاری از عنصرهای شیمیایی»
۱۹۱۵		ریچارد ویلشتتر	آلمان	«برای تحقیق بر روی رنگدانه‌های گیاهی بویژه سبزینه»
۱۹۱۶	اعطا نشده‌است.
۱۹۱۷	اعطا نشده‌است.
۱۹۱۸		فریتس هابر	آلمان	«برای تولید آمونیاک از عناصر سازنده اش، فرایند هابر»
۱۹۱۹	اعطا نشده‌است.
۱۹۲۰		والتر نرنست	آلمان	«برای کارش در بحث گرمایش و شیمی»
۱۹۲۱		فردریک سودی	بریتانیا	«برای سهمی که او در دانش شیمی مواد پرتوزا دارد و تحقیقاتی که بر روی ساختار و طبیعت ایزوتوپ‌ها انجام داد.»
۱۹۲۲		فرانسیس ویلیام آستون	بریتانیا	«برای کشف ایزوتوپ‌های تعداد زیادی از عناصر غیر رادیواکتیو با استفاده از روش طیف‌سنجی جرمی»
۱۹۲۳		فریتز پرگل	اتریش	«برای اختراع روش میکروآنالیز مواد آلی
۱۹۲۴	اعطا نشده‌است.
۱۹۲۵		ریچارد ژیگموندی	اتریش	«به خاطر پژوهش هایش در شیمی کلوییدی »

۱۹۲۶–۱۹۵۰

سال	برندگان نوبل شیمی		کشور	براساس
۱۹۲۶		تئودور سودبرگ	سوئد	«به خاطر تحقیقات و کشفیاتش درباره ساختار ماده و بویژه چگونگی عملکرد چسبها و اولتراسانتریفیوژ
۱۹۲۷		هاینریش اوتو ویلند	آلمان	«برای مطالعه درباره ساخت اسیدهای صفراوی و مواد مرتبط »
۱۹۲۸		آدولف وینداوس	آلمان	«برای پژوهش‌های خود به روی استرول‌ها و نقش مهم او در کشف ویتامین‌ها»
۱۹۲۹		آرتور هاردن	بریتانیا	« برای تحقیقات در عرصه تخمیر قند و آنزیمهای تخمیرکننده»
۱۹۲۹		هانس فون اوبر شلپین	آلمان	« برای تحقیقات در عرصه تخمیر قند و آنزیمهای تخمیرکننده»
۱۹۳۰		هانس فیشر	آلمان	«برای تحقیقات درساختار سبزینه به ویژه برای سنتز همین»
۱۹۳۱		کارل بوش	آلمان	«برای ابداع و توسعه روشهای شیمیایی با فشار زیاد»
۱۹۳۱		فریدریش برژیوس	آلمان	«برای ابداع و توسعه روشهای شیمیایی با فشار زیاد»
۱۹۳۲		ایروینگ لانگمویر	آمریکا	«برای کشف ایزوترم جذب لانگمویر و تحقیقات در شیمی سطح»
۱۹۳۳	اعطا نشده‌است.
۱۹۳۴		هارولد یوری	آمریکا	«برای کشف هیدروژن سنگین»
۱۹۳۵		فردریک ژولیو کوری	فرانسه	«برای تولید عنصرهای پرتوزای جدید»
۱۹۳۵		ایرن ژولیو کوری	فرانسه	«برای تولید عنصرهای پرتوزای جدید»
۱۹۳۶		پیتر دبای	هلند	«برای پژوهش درباره گشتاور دوقطبی مولکولها و پراش اشعه ایکس والکترون در گازها»
۱۹۳۷		نورمن هاورث	بریتانیا	«برای تحقیقاتش بر روی کربوهیدرات‌ها و ویتامین ث»
۱۹۳۷		پل کارر	سوئیس	«برای کارهایش بر روی کاروتنوئیدها، فلاوین‌ها و ویتامین‌های آ و ب۲»
۱۹۳۸		ریچارد کوهن	آلمان	«برای کارهایش بر روی کاروتنوئیدها و ویتامین‌ها»
۱۹۳۹		آدولف فریدریش بوتنانت	آلمان	«برای کارش بر روی هورمون‌های جنسی»
۱۹۳۹		لئوپولد روتسیکا	کرواسی	«برای کارهایش درباره پلی متیلن‌ها و ترپن‌های بالاتر»
۱۹۴۰	اعطا نشده‌است.
۱۹۴۱
۱۹۴۲
۱۹۴۳		گئورگ دو هوسی	مجارستان	«برای کارهایش بر روی ایزوتوپ‌ها به عنوان ردیاب در مطالعهٔ فرایندهای شیمیایی»
۱۹۴۴		اتو هان	آلمان	«برای کشف شکافت هسته‌های سنگین»
۱۹۴۵		آرتوری ایلماری ویرتانن	فنلاند	«برای مطالعات و نوآوری‌هایش در زمینهٔ کشاورزی و مواد غذایی شیمیایی، بویژه روشش در نگهداری علوفه»
۱۹۴۶		جیمز بچلر سامنر	آمریکا	«برای کشف آنکه آنزیم‌ها را می‌توان بلوری کرد.»
		جان هاوارد نورثروب	آمریکا	«برای فرآوری آنزیم‌ها و پروتئین ویروس‌ها در شکل خالص آن‌ها.»
		وندل مردیت استنلی	آمریکا
۱۹۴۷		رابرت رابینسون	بریتانیا	«برای تحقیق در زمینه محصولات گیاهی با اهمیت زیست شناختی، به ویژهآلکالوییدها»
۱۹۴۸		آرنه تیسلیوس	سوئد	«برای تحقیق درباره الکتروفورز و اکتشافات خوددرباره ماهیت پیچیده ی پروتیینهای سروم»
۱۹۴۹		ویلیام جیوک	آمریکا	«برای مشارکتهای خود در زمینه ترمودینامیک شیمیایی، سردسازی مغناطیسی و بررســی رفتار مواد در دماهای بسیار پایین»
۱۹۵۰		اوتو دایلز	آلمان	«برای کشف دیانهای مصنوعی»
۱۹۵۰		کورت آلدر	آلمان	«برای کشف دیانهای مصنوعی»

۱۹۵۱–۱۹۷۵

سال		کشور	براساس
۱۹۵۱	ادوین مک میلان	آمریکا	«برای کشف شیمی عناصر با عدد اتمی بالاتر از عدد اتمی اورانیوم، عنصر ترااورانیمی»^[۵۹]
۱۹۵۱	گلن سیبورگ	آمریکا
۱۹۵۲	آرچر جان پرتر مارتین	بریتانیا	« برای اختراع دستگاه کروماتوگرافی»^[۶۰]
۱۹۵۲	ریچارد لاورنس ساینگ	بریتانیا	« برای اختراع دستگاه کروماتوگرافی»^[۶۰]
۱۹۵۳	هرمان استاودینگر	آلمان	«برای اکتشافات خود در زمینه شیمی ماکرومولکولی»^[۶۱]
۱۹۵۴	لینوس پاولینگ	آمریکا	«برای تحقیقاتی که در عرصه کشش مولکولی و کاربردهای آن برای توضیح ساختار مواد پیچیده انجام داد.»^[۶۲]
۱۹۵۵	ونسانت دو وینیو	آمریکا	«برای تحقیقاتی که درباره بیوشیمی ترکیبات مهم گوگردی به خصوص سنتز هورمونهای پلی پپتیدی انجام داد.»^[۶۳]
۱۹۵۶	سر سایریل هینشلوود	بریتانیا	«برای تحقیقاتش درباره مکانیزم‌های واکنشهای شیمیایی »^[۶۴]
۱۹۵۶	نیکولای سیمینوف	روسیه	«برای تحقیقاتش درباره مکانیزم‌های واکنشهای شیمیایی »^[۶۴]
۱۹۵۷	لرد تاد	بریتانیا	«برای کار درباره نوکلئوتیدو کوآنزیم‌های نوکلئوتیدی »^[۶۵]
۱۹۵۸	فردریک سنگر	بریتانیا	«برای کار خود را بر روی ساختار پروتئین، به خصوص انسولین»^[۶۶]
۱۹۵۹	یاروسلاو هیروفسکی	جمهوری چک	«به خاطر کشف و توسعه شیوه‌های تحلیلی قطب نگاری»^[۶۷]
۱۹۶۰	ویلارد اف لیبای	آمریکا	«برای توسعه روش استفاده از کربن ۱۴ برای تعیین سن در باستان شناسی، زمین شناسی، ژئوفیزیک و دیگر شاخه‌های علم»^[۶۸]
۱۹۶۱	ملوین کالوین	آمریکا	«برای تحقیقات خود را بر روی جذب دی اکسید کربن در گیاهان»^[۶۹]
۱۹۶۲	ماکس اف پراتز	بریتانیا	«برای مطالعات خود به روی ساختارهای پروتئین‌های کروی»^[۷۰]
۱۹۶۲	جان سی کندرو	بریتانیا	«برای مطالعات خود به روی ساختارهای پروتئین‌های کروی»^[۷۰]
۱۹۶۳	کارل زیگلر	آلمان	«برای کشف در زمینه شیمی و فناوری پلیمرها، کاتالیزگر زیگلر-ناتا»^[۷۱]
۱۹۶۳	گویلو ناتا	ایتالیا
۱۹۶۴	دوروتی هاجکین	بریتانیا	«برای تعیین ساختارهای مهم مواد بیوشیمیایی با استفاده از تکنیک‌های پرتوهای ایکس»^[۷۲]
۱۹۶۵	رابرت وودوارد	آمریکا	«برای دستاوردهای برجسته او در سنتز آلی»^[۷۳]
۱۹۶۶	روبرت اس مالیکن	آمریکا	«برای کار به روی کشش شیمیایی و ساختار الکترونیکی مولکولها از راه مطالعه تئوری اوربیتال مولکولی»^[۷۴]
۱۹۶۷	مانفرد ایگن	آلمان	«به خاطر مطالعاتی که در زمینه واکنشهای ابرسریع شیمیایی تحت تاثیر پالسهای بسیار کوتاه انرژی انجام دادند.»^[۷۵]
	رونالد نوریش	بریتانیا
	جرج پرتر	بریتانیا
۱۹۶۸	لارس اونزاگر	آمریکا	«به خاطر کشف موازنه‌ای لارس اونزاگر»^[۷۶]
۱۹۶۹	درک بارتون	بریتانیا	«برای توسعه مفهوم صورت بندی و کاربردهای آن در شیمی»^[۷۷]
۱۹۶۹	آد هسل	نروژ	«برای توسعه مفهوم صورت بندی و کاربردهای آن در شیمی»^[۷۷]
۱۹۷۰	لوییز اف لیلویر	آرژانتین	«برای کشف نوکلئوتیدهای قندی و نقش آنها در بیوسنتزهای کربوهیدارتها»^[۷۸]
۱۹۷۱	گرهارد هرتزبرگ	کانادا	«برای شناخت ساختار الکترونیکی و هندسی مولکولها به خصوص رادیکالهای آزاد»^[۷۹]
۱۹۷۲	کریستین آنفینزن	آمریکا	«برای کار بر روی ریبونوکلیزها»^[۸۰]
	استنفورد مور	آمریکا	«برای درک اتصالات موجود میان ساختار شیمیایی و فعالیت کاتالیکی مولکول ریبونوکلئویئک»^[۸۰]
	ویلیام اشتین	آمریکا
۱۹۷۳	ارنست فیشر	آلمان	«به خاطر مطالعات مستقلی که بر روی فلزهای آلی انجام داده‌اند»^[۸۱]
۱۹۷۳	جفری ویلکینسون	بریتانیا
۱۹۷۴	پل فلوری	آمریکا	«برای کار نظری و تجربی در شیمی فیزیک ماکرومولکولها»
۱۹۷۵	جان کارنفورت	استرالیا بریتانیا	«برای کار بر روی استریوشیمی واکنشهای کاتالیزه شده توسط آنزیمها»
۱۹۷۵	ولادیمیر پریلاگ	یوگوسلاوی سوئیس	«برای کار بر روی استریوشیمی و و واکنش مولکول های آلی»

۱۹۷۶–۲۰۰۰

سال		کشور	براساس
۱۹۷۶	ویلیام لیپسکام	آمریکا	«به خاطر مطالعاتش بر روی ساختار مشکلات نورزایی "بوران"های ترکیبات شیمیایی»
۱۹۷۷	ایلیا پریگوجین	بلژیک	«برای تحقیق درباره ترمودینامیک غیر متعادل به خصوص توسعه تئوری ساختارهای پراکنده»
۱۹۷۸	پیتر دی میشل	بریتانیا	«برای درک انتقال انرژی زیستی از طریق فرمولاسیون تئوری کیمیوسماتیک»
۱۹۷۹	هربرت براون	آمریکا	«برای توسعه استفاده از ترکیبات محتوی عناصر بور و فسفر در سنتزهای آلی»
۱۹۷۹	جورج ویتیگ	آلمان
۱۹۸۰	پل برگ	آمریکا	«برای مطالعات بنیادی درباره بیو شیمی اسیدهای نوکلئیک به خصوص DNA دوباره ترکیب کننده»
	والتر گیلبرت	آمریکا	«برای مطالعات بنیادی درباره بیو شیمی اسیدهای نوکلئیک»
	فردریک سنگر	بریتانیا	«برای مطالعات بنیادی درباره بیو شیمی اسیدهای نوکلئیک»
۱۹۸۱	کینیشی فوکویی	ژاپن	«برای توسعه تئوریهای مستقل درباره مکانیزیمهای واکنشهای شیمیایی»
۱۹۸۱	رولد هافمن	آمریکا
۱۹۸۲	آرون کلاگ	بریتانیا	«برای توسعه بلورنگاری الکترونی و کشف ساختار بیولوژیکی پروتئین اسید نوکلئیک پیچیده»
۱۹۸۳	هنری تاب	آمریکا	«برای کار خود بر روی مکانیسم واکنش‌های انتقال الکترون، به خصوص فلزات پیچیده»
۱۹۸۴	روبرت مریفیلد	آمریکا	«برای توسعه متدولوژی سنتز شیمیایی روی یک ماتریکس جامد»
۱۹۸۵	هربرت هاپتمن	آمریکا	«برای دستاوردهای برجسته خود در توسعه روش‌های مستقیم برای تعیین ساختارهای بلوری»^[۹۳]
۱۹۸۵	جروم کارل	آمریکا
۱۹۸۶	دادلی هرشباخ	آمریکا	«برای مطالعاتی که درباره دینامیک فرایندهای ابتدایی شیمیایی انجام داده‌اند»
	یوان لی	آمریکا
	چارلز پولانی	کانادا مجارستان
۱۹۸۷	دونالد کرام	آمریکا	«به خاطر توسعه و استفاده از مولکولهایی با تعاملات گزینشی تحت ساختاری»
	جان ماری لن	فرانسه
	چارلز پدرسون	آمریکا
۱۹۸۸	یوهان دشنهافر	آلمان	«برای تعیین ساختار سه بعدی یک مرکز واکنش فوتوسنتزی»
	رابرت هابر	آلمان
	هارتموت می‌شاییل	آلمان
۱۹۸۹	سیدنی آلتمن	کانادا آمریکا	«برای کشف خصوصیات RNA، ریبوزیم»
۱۹۸۹	توماس چک	آمریکا	«برای کشف خصوصیات RNA، ریبوزیم»
۱۹۹۰	الیاس کوری	آمریکا	«برای توسعه تئوری و متدولوژی سنتز آلی»
۱۹۹۱	ریچارد ارنست	سوئیس	«برای توسعه متدولوژی طیف نگاری با روزنانس مغناطیسی هسته‌ای با وضوح تصویر بالا»
۱۹۹۲	رادولف مارکوس	آمریکا	«برای نظریه مارکوس در سیستمهای شیمیایی»
۱۹۹۳	کری مالیس	آمریکا	«برای اختراع روش واکنش زنجیره پلیمراز»
۱۹۹۳	مایکل اسمیت	کانادا	«برای اختراع روش واکنش زنجیره پلیمراز و توسعه آن برای مطالعات پروتئینی»
۱۹۹۴	جرج اولاه	آمریکا مجارستان	«برای تحقیق درباره کربوکاتیونها»^[۱۰۲]
۱۹۹۵	پاول کراتژن	هلند	«برای کار درباره شیمی اتمسفر به خصوص در مورد شکل گیری و تجزیه ازن»
	ماریو مولینا	مکزیک آمریکا
	فرانک رولند	آمریکا
۱۹۹۶	روبرت کرل	آمریکا	«برای کشف فولرنها»
	هارولد کروتو	بریتانیا
	ریچارد اسملی	آمریکا
۱۹۹۷	پل بویر	آمریکا	«برای تحقیقات به روی ای‌تی‌پی سینتیز در زمینه سنتز آدنوزین تری فسفات»
	جان واکر	بریتانیا
	جینس اسکو	دانمارک	«برای کشف آنزیم یونی در تبادل سدیم- پتاسیم»
۱۹۹۸	والتر کوهن	آمریکا	«برای توسعه قضیه‌های هوهنبرگ-کوهن»
۱۹۹۸	جان پاپل	بریتانیا	«برای توسعه روش‌های محاسباتی در شیمی کوانتوم»
۱۹۹۹	احمد حسن زویل	مصر آمریکا	«برای مطالعه درباره انتقال واکنشهای شیمیایی با استفاده از طیف نگاری در یک کوادریلیوم ثانیه، طیف سنجی فمتوثانیه»
۲۰۰۰	آلن هیگر	آمریکا	«برای کشف و توسعهٔ پلیمررسانا»
	آلن مک دایارمید	آمریکا نیوزیلند
	هیدکی شیریکاوا	ژاپن

۲۰۰۱–۲۰۲۵

سال		کشور	براساس
۲۰۰۱	ویلیام نولز	آمریکا	«برای کار درباره واکنشهای هیدروژنی کاتالیزهای کایرال»
	ریوجی نویوری	ژاپن	«برای کار درباره واکنشهای هیدروژنی کاتالیزهای کایرال»
	کارل شارپلس	آمریکا	«برای کار درباره واکنشهای اکسیداسون فعال شده توسط کاتالیزهای کایرال»
۲۰۰۲	جان فن	آمریکا	«برای توسعه روش های شناسایی و تجزیه و تحلیل ساختار مولکولهای بیولوژیکی و توسعه طیف نگاری با رزونانس مغناطیسی هسته‌ای »
	کیوتی تاناکا	ژاپن
	کورت ووتریش	سوئیس	«برای توسعه روش برای شناسایی و تجزیه و تحلیل ساختار مولکولهای بیولوژیکی و تعیین ساختار سه بعدی ماکرومولکولهای بیولوژیکی در محلول »
۲۰۰۳	پیتر اگر	آمریکا	«برای کشف کانالهای غشای سلولی»
۲۰۰۳	رودریک مک کینون	آمریکا	«برای کشف‌هایش در ارتباط با کانالهای غشای سلولی و مطالعات ساختاری در کانال‌های یونی»
۲۰۰۴	هارون تسیخانوور	اسرائیل	«به خاطر کشف فروسایش پروتئین اوبیکیتین دار»
	افرام هرشکو	اسرائیل
	اروین روز	آمریکا
۲۰۰۵	ایو چاوین	فرانسه	«برای توسعه روش‌های تحریفی در سنتز آلی»
	رابرت گرابز	آمریکا
	ریچارد شراک	آمریکا
۲۰۰۶	راجر کورنبرگ	آمریکا	«به خاطر مطالعاتش درباره پایه‌های مولکولی رونویسی یوکاریوتی»
۲۰۰۷	گرهارد ارتل	آلمان	«برای تحقیقاتش در زمینه فرایندهای شیمیایی روی سطوح جامد »
۲۰۰۸	اسامو شیمومورا	ژاپن	«برای کشف و توسعهٔ پروتئین فلورسنت سبز»
	مارتین کلایف	آمریکا
	راجر تسین	آمریکا
۲۰۰۹	ونکاترامان راماکریشنان	آمریکا	«برای مطالعه بر روی ساختار و عملکرد رناتن»
	توماس استیتز	آمریکا
	عادا یونات	اسرائیل
۲۰۱۰	ریچارد اف. هک	آمریکا	«برای توسعه راه‌های جدید و موثر برای پیوندهای اتم‌های کربنی برای ساخت مولکول‌های پیچیده»
	ای ایچی نگیشی	آمریکا
	آکیرا سوزوکی	ژاپن
۲۰۱۱	دانیال شختمن	اسرائیل	«برای کشف شبه کریستال‌ها»

برگرفته از مجله ویکی پدیا